In een eerder blog schreef ik dat foto’s helpen om herinneringen vast te houden, maar ook om los te laten. Hoe zit dat? Dit wil ik graag uitleggen.

Een aantal jaar geleden fotografeerde ik het afscheid van Milo, een jongetje dat door een vreselijke stofwisselingsziekte maar vijf jaar werd. De verdrietige, maar ook mooie afscheidsplechtigheid werd bijgewoond door een intieme groep familie en vrienden van de ouders. Ook waren er vriendjes van Milo zelf aanwezig en van zijn grote zus Sara. Iedereen stak een kaarsje aan en luisterde naar de favoriete liedjes van Milo. Oma las voor uit het boek ‘Raad eens hoeveel ik van je hou’. Wie wilde, kreeg de gelegenheid iets te zeggen en er volgden vele lieve woorden, waarin ook herinneringen werden opgehaald waar iedereen om moest lachen.

Na de plechtigheid droegen papa en mama samen met de opa’s en oma’s Milo door een haag van vrienden naar zijn grafje. Daar werd nog een laatste liedje gezongen en vervolgens schepten de ouders, grootouders, zus, ooms en tantes, vriendjes en vriendinnetjes het graf helemaal dicht. Hoewel dit waarschijnlijk het zwaarste is om te moeten doen in je leven, was de sfeer er één van saamhorigheid en samen de klus klaren.

Saamhorigheid

Nadat iedereen een eerste schep zand ten afscheid op de kist had gegooid, begon het harde werk om de enorme berg weg te werken. De kinderen die om het graf stonden, keken nieuwsgierig toe en wilden graag helpen. ‘Wanneer mag ik nou! Ik wil ook scheppen!’, riep grote zus. Er waren maar drie scheppen beschikbaar, dus iedereen moest op zijn beurt wachten. Het was heel bijzonder om te zien met hoeveel ernst, toewijding en – bij gebrek aan beter woord – enthousiasme Sara hielp om haar broertje te begraven.

Het afscheid van Milo was warm, liefdevol, verdrietig en intens. De familie gaf hun verdriet zodanig vorm, dat het afscheid precies paste bij hen en bij hun zoontje. Ondanks het verdriet kijken ze met een goed gevoel terug op deze dag.

Op de foto’s is dat voor hen terug te zien en dat geeft in het rouwproces steun. Op sommige dagen kan twijfel toeslaan; ‘Hoe kan het nou, dat ik een goed gevoel heb, als ik aan die vreselijke dag terug denk?’ Op de foto’s is te zien, dat dat gevoel klopt; het was óók een mooie dag, ondanks het enorme verdriet. De wetenschap dat je op een goede manier hebt afscheid genomen, helpt de nabestaanden om los te laten en weer verder te kunnen.

 

 

 


  • Project Name Loslaten en vasthouden
  • Date 3 mei, 2018
  • Category